Zo’n nieuw gemeenteraadje kiezen is natuurlijk wel aardig. Maar waar het werkelijk om gaat, is welke partijen samen een coalitie vormen en welke wethouders op welke posten komen. Die combinatie bepaalt de koers van de gemeente. Gisteren, 3 nachtjes voor de verkiezingen, gaf ik al mijn zetelvoorspelling. Vandaag, 2 nachtjes voor het moment suprème, verklap ik mijn visie op wat er daarna gaat gebeuren. Lekker, over poppetjes babbelen!
In mijn voorspelling (zie blog van gisteren of sneller: plaatje rechts) voorzag ik een nek-aan-nek-race tussen VVD en CU/SGP. Het wordt spannend, 19 maart. En het wordt nog spannender wat daarna gebeurt. Okee. In mijn voorspelling krijgt de VVD de meeste stemmen. Dat maakt het makkelijk en moeilijk tegelijk.
Moeilijk, want de afgelopen raadsperiode was er een enorme clash in de coalitie, over de OZB. CU/SGP, CDA en PvdA namen afscheid van VVD, maar behielden een meerderheid. De VVD-wethouder financiën, Henk van der Torn, trok zijn politieke consequentie: opstappen. Het ging er hard aan toe.
Deze korte blik op de geschiedenis geef ik, omdat het in de toekomst gevolgen heeft. Want VVD, CU/SGP en CDA zijn naar mijn idee sowieso weer tot elkaar veroordeeld. Tenzij er nog teveel oud-zeer is en de partijen nog niet door één deur kunnen. Dat verwacht ik niet. Ze moeten verder. En ja: hoe gaat de OZB-discussie dan lopen?
Als de VVD de grootste wordt, kun je er vergif op innemen dat de liberalen het wethouderschap Financiën opeisen. Het zou raar zijn als het niet zo is. Jan Hordijk is dan dé kandidaat voor de liberalen. Bankenman, politieke ervaring, communicatief vaardig. Hordijk heeft in zijn politieke leven al veel gezegd over de financiën van de gemeente. Nu wordt het misschien wel een keertje tijd dat hij daad bij woord voegt. ‘Put your money where your mouth is,’ is zo’n mooi Engels gezegde. Hij moet het maar een keer waarmaken. Of niet.
Stel dat CU/SGP de grootste wordt. Dan nog denk ik dat VVD op Financiën gaat. Want: Jan Verbeek van het CDA heeft Financiën al een keer gedaan en weer uit handen gegeven. Formeel vanwege de werkdruk. Maar: in dat geval had hij ook Maatschappelijke Ontwikkeling uit handen kunnen geven en Financiën blijven doen. Zijn voorkeur – en terecht – is MO. Daar heeft hij ervaring mee. Daar heeft hij know-how van. Daar is Verbeek op zijn plek.
CU/SGP op haar beurt heeft in de campagne veel over zorg, decentralisaties, participatiesamenleving en dat soort onderwerpen beweerd. Dus als CU/SGP de grootste of tweede partij wordt, zullen zij Financiën niet per se willen, maar liever Maatschappelijke Ontwikkeling of Zorg. Ik denk dat het gesplitst wordt en dat Jan Verbeek (CDA) Maatschappelijke Ontwikkeling krijgt en wethouderskandidaat Gertjan Freeke (CU/SGP) Zorg. Tenzij CU/SGP één van de zorgspecialisten parachuteert. Dat kan ook. Daar zijn er meer van. Dan blijft Freeke lekker bij het Leger des Heils werken.
Tussenstand:
Jan Hordijk (VVD)- Financiën
Gertjan Freeke (CU/SGP) – Zorg en Decentralisaties
Jan Verbeek (CDA) – Maatschappelijke Ontwikkeling
Dan missen we nog minstens één wethouder. Er komen hoe dan ook weer vier wethouders. Vier fulltime. Of misschien gaan ze wel puzzelen met parttimers. Los daarvan: we hebben twee huidige portefeuilles nog niet benoemd: Ruimtelijke Ordening en Beheer. Het zouden twee wethouderschapjes kunnen worden. Maar waarom? Woningbouw en het project Zuidplaspolder liggen voorlopig nog volledig op hun gat. Dus in mijn ogen kan Ruimte en Beheer wel samen. Snufje Milieu erbij en je weet: dat is een mooie post voor het uit de as herrezen D66. Rik van Woudenberg is wethouderskandidaat en staat misschien wel te popelen. Ruimte, beheer en milieu. Dat moet kunnen.
Wat we dan hebben, is een logische combinatie van VVD, CU/SGP, CDA en D66. Allen rechts van het midden.
Tussenstand der poppetjes:
Jan Hordijk (VVD)- Financiën
Gertjan Freeke (CU/SGP) – Zorg en Decentralisaties
Jan Verbeek (CDA) – Maatschappelijke Ontwikkeling
Rik van Woudenberg (D66) – Ruimte, Beheer en Milieu
“En links dan?” zult u denken. Links likt haar wonden. De PvdA was in de vorige raadsperiode al de vreemde eend in de bijt van de coalitie, qua politieke kleur. In combinatie met GroenLinks moet de nieuwe lijsttrekker van PvdA/GroenLinks Pieter Beeldman eerst maar vlieguren maken.
Wat lastig is te beoordelen, is de SP. Het zou zomaar kunnen dat de partij dé verrassing wordt van de verkiezingen. Met D66. Maar dan nog. Dan nog zie ik Muller en kornuiten niet tot het college toetreden. En gedoogsteun is toch lastig, als meest linkse partij bij een behoorlijk rechtse coalitie. Ik zou het wel grappig vinden…
Het gemeentebestuur is te serieus om als proeftuin te fungeren, maar wat heb ik een mooi experiment in gedachten. Het experiment-Muller. André Muller heeft de afgelopen vier jaar zo enorm zitten klagen over Buitenruimte, Beheer, Afval en eigenlijk alles wat Arjen Hazelebach (PvdA) deed, dat ik me kan voorstellen dat veel politiek-watchers en politici het mooi zouden vinden als Muller de klus een keer zelf mag opknappen. Wethouder Muller, die over rondvliegende plastic-afvalzakken mag nadenken, ondergrondse vuilcontainers hufter-proof mag maken, oude bomen mag kappen en nieuwe bomen mag planten. En dat voor weinig euro’s! Kijken of hij het zelf beter kan. Niet aan wal, maar achter het roer!
Hele gekke coalities zie ik niet ontstaan. Wat moet je? Iets met links? CU/SGP, PvdA/GroenLinks, SP en misschien D66? Zit je net niet op een meerderheid. Of een hele krappe. Dat wil je niet. Je wilt snel knopen kunnen doorhakken, plannen door de raad loodsen. Met CDA erbij kan het weer wel. In dat geval heb je volgens mijn zetelvoorspelling een oppositie van VVD en misschien NEZ. Een raadsbrede coalitie? Is dat een idee? Dan moet je wel partijen hebben die niet per se een wethouder willen regelen. Anders gaan de collegevergaderingen en raadsvergaderingen op dinsdag wel erg lang duren…
Nu ik er over nadenk: alle partijen willen uiteindelijk toch hetzelfde. Fijne dorpen met fijne voorzieningen voor een kleine lastendruk… 40.000 gelukkige inwoners die elkander helpen in goede en slechte tijden. Glimlachende mensen die elkaar in de supermarkt vriendelijk voor laten gaan. Zonneschijn! Onluikende bloemetjes! Veertigduizend vrienden op 62 vierkante kilometer.
En als alle partijen hetzelfde willen, dan maakt het toch allemaal niet uit? Is dit geen mooie positieve – blije! – conclusie van deze blog? Of naïef? (doorhalen wat niet van toepassing is)
ps: het grootste drama van deze voorspelling is natuurlijk duidelijk: geen enkele vrouw! Belachelijk. Het zou wel kunnen:
Joke Vroegop (VVD) – Zorg
Cora Punt (CU) – Onderwijs
Tinet de Jonge (CDA) – Veiligheid en Communicatie
Joke van Gelderen (PvdA) – Ouderenzorg
Claudia Wolff (D66) – Ruimtelijke Ordening en Infrastructuur
Lydia Reicher (SP) – Duurzaamheid
Andrea Bloem (NEZ) – Algemene Zaken
Maria Krassa (NGP) – Overige Zaken
U leest het goed: geen vrouw op Financiën. Je moet vrouwen ook niet met een volle portemonnee een winkelstraat insturen…
