Zorgcentrum Moerdregt houdt al enige tijd de gemoederen bezig. Heb ik daar als journalist eigenlijk ook een mening over? Ja. Die gaat niet zozeer om het verouderde pand zelf, alswel over de zorg voor ouderen in het ‘eigen dorp’.
De afgelopen maanden (en jaren) heb ik veel geschreven over zorgcentrum Moerdregt. Het nog niet eens zo gek oude ‘rusthuis’ aan het Land voor Water in Moordrecht. Ooit lag het in de weilanden, nu is het onderdeel van Dorp Noord. Ik weet zeker dat het ‘niet oud’ is, want het zorgcentrum en ik zijn even oud. Uit 1976… Misschien is dat mijn binding met het gebouw. Of het feit dat ik er de afgelopen dozijn jaar met zeer veel regelmaat kwam. Voor de krant.
Ik ken het gebouw goed. De bewoners, het personeel en de vrijwilligers zijn bekende gezichten. Moerdregt is altijd een centrale plek geweest in het dorp. Het is een ’thuis’ geweest voor een hele generatie Moordrechtenaren uit de tijd dat het dorp nog dorpser was dan dorps. Kom op: het is gebouwd door de oudste stichting in het dorp: de stichting van Drost IJserman. Alleen daarom is het al bijzonder, ook al is het niet meer in bezit van deze stichting. Moerdregt was tijdens verkiezingen het grootste stembureau. Menigmaal maakte ik foto’s van raadsleden en wethouders die tot midden in de nacht op hun knieën in de grote zaal papieren stembiljetten zaten te sorteren en tellen. Menigmaal was ik er om de vele activiteiten, markten, diners en optredens te fotograferen en vast te leggen. Alles voor de oudjes.
Nu dreigt het te worden gesloopt. Nou ja, ‘dreigt’, het is honderd procent zeker dat het wordt gesloopt. Daar is veel over te zeggen en dat ga ik nu ook maar eens doen. Ik zal dat doen in een aantal losse flodders. Een aantal gedachten, zogezegd.
• Eerst maar eens een stukje frustratie. Over, jawel, de politiek. Of beter: het dagelijks bestuur van de gemeente. Het zijn allemaal beste mensen, maar de reactie op het sluiten van het zorgcentrum, dat afgelopen augustus bekend werd gemaakt, vond ik matig. Terughoudend. Natuurlijk, de gemeente was ‘verrast’. De gemeente ‘leeft mee met de bewoners en de familie’. Maar een gevoel van vechten voor het enige laagdrempelige zorgcentrum van het dorp heb ik niet kunnen ontdekken. In Ouderkerk hoorde ik burgemeester De Prieëlle een paar keer spreken over het tevens sluiten van Geerestein aan de andere kant van de Hollandsche IJssel. Hij was fel. Hij was boos. Hij was oprecht boos. Hij riep de raad direct bijeen nadat Zorgpartners Midden-Holland het nieuws bekend maakte.
• Nee, natuurlijk kon de Ouderkerkse burgemeester niets doen aan de sluiting. Het is een besluit van de eigenaar, Zorgpartners. Misschien maakte De Prieëlle zich boos voor de bühne, maar mijn mensenkennis zegt van niet. Hij heeft ook een punt: in de Krimpenerwaard Noord, ofwel de strook langs de IJssel, zal geen enkel zorgcentrum meer zijn. Ik herhaal: geen enkel. Bewoners moeten naar de andere kant van de Provincialeweg, de G.C. Roosweg. Jaja, het is maar een verhaal over afstand. Over kilometers. Maar zo belangrijk. Als jij geboren en getogen bent in Ouderkerk of Gouderak, je er 70 jaar hebt gewoond, wil je niet naar Lekkerkerk of Schoonhoven. Ja, dat is sentiment. Maar dat is wel wat mensen drijft. Ik ben nu 37 en mij interesseert het niet of ik in Capelle of in Nieuwerkerk woon. Maar ik kan me inleven in mensen die daar wel waarde aan hechten.
• Ik vergelijk het ook wel eens met de Van Ghentkazerne in Rotterdam. Die dreigt ook te worden gesloten. Beslissing van het ministerie. Maar wie gaat daar dwars voor liggen? De gemeente Rotterdam en burgemeester Aboutaleb. En wat nu: de stad denkt juist aan uitbreiding van de kazerne! Zo kan het ook. Zie het krantenknipsel hiernaast.
• Wat mij ook frustreert: het argument van de gemeente “We gaan er niet over.” Daar word ik altijd zo boos over. De gemeente gaat over zoveel dingen niet. Maar dat betekent niet dat je je er niet voor moet inzetten. Het gaat om je inwoners. Je ‘klanten’. De gemeente gaat ook niet over de rijksweg A20 en de drukte aldaar. Maar wat gebeurt er? Als Minister Schultz naar Zuidplas komt om het project Hollandsche IJssel af te sluiten, misbruikt de gemeente die gelegenheid om een brief over de A20 de overhandigen! Okee, dat mag. Maar overhandig dan ook een brief aan een andere minister over de ouderenzorg en het verdwijnen van een zorgcentrum uit een dorp. Natuurlijk, de rijksweg wordt dagelijks door duizenden mensen gebruikt en natuurlijk, de situatie is gevaarlijk. Maar is het belangrijker dan een ’thuis’ voor ouderen in het eigen dorp? De passie voor de A20 zou ik ook graag – in het openbaar – zien over zorgcentra. Ja, ik weet dat er wordt overlegd. Maar op mij komt dat over als het dempen van de put als het kalf verdronken is.
• Het is de beslissing van Zorgpartners om een viertal zorgcentra rond Gouda te sluiten. De lokale politiek reageert ‘verbijsterd’. Maar het is alsof de lokale politiek op een perron staat en nutteloos achter een voorbijdenderende trein aanrent die Zorgpartners heet. “Ho, wacht, stop! Wij hebben ook een mening!” Maar Zorgpartners dendert door en de rode lichtjes van de trein verdwijnen snel uit zicht. Beslissing genomen. Voordat het nieuws goed en wel in de politiek was geland, werden de eerste verhuisdozen in Moerdregt bij wijze van spreken al gevuld.
• Kort samengevat: het ging allemaal snel, heel snel. Te snel, als je het mij vraagt. Of je zou kunnen zeggen dat te laat de realiteit onder ogen is gezien. Cees Slingerland uit Moordrecht is voorzitter van de cliëntenraad van Moerdregt. Ik belde hem om te vragen wat hij er allemaal van vindt en hij bekende dat de tendens van veranderingen in de zorg al jaren bekend is. Het Pact van Savelberg, het scheiden van wonen en zorg. Nieuw is het allemaal niet. Slingerland zei eerlijk dat mensen nu gewoon schrikken dat het ineens echt gebeurt. Dat het ‘beleidsverhaal’ realiteit wordt. En dat komt dan rauw op je dak. Bijzonder is overigens dat Slingerland ook in de stichting van Drost IJserman zit. Nee, die stichting gaat Moerdregt niet terugkopen, zoals de stichting het oude raadhuis wél terugkocht. Het verschil zou ik nog eens uit moeten zoeken…
• Zorgpartners Midden-Holland. De organisatie die het moeilijke besluit heeft moeten nemen. Veel pijlen worden afgeschoten op Zorgpartners en op de Raad van Bestuur. Daar doe ik niet aan mee. Natuurlijk zou je wel kritisch kunnen kijken naar de timing van alle beslissingen. Een paar jaar geleden nog grote plannen voor nieuwbouw, maar daar ging een dikke vette streep doorheen. Dat was een belangrijk moment. Dat moment was eigenlijk ook meteen het ‘doodvonnis’ van Moerdregt als gebouw. Vestia kon het ook niet redden, want woningcorporatie Vestia kreeg kort daarna zelf grote klappen.
Simon de Jong is lid van de Raad van Bestuur van Zorgpartners. Voor velen de boeman. Voor velen de persoon waar de pijlen op worden gericht. Maar die Simon de Jong weet echt wel waar hij het over heeft. Hij kreeg dit jaar zelfs een lintje.
Hij was een paar dagen na het bekend maken van het nieuws bij Omroep Zuidplas in de studio. Ik kan iedereen aanraden om het interview nog eens goed te beluisteren, twintig minuten lang. Wat mij het meest fascineerde aan zijn verhaal is niet het nieuws van Moerdregt. Maar wel dat hij vindt dat ‘we met zijn allen’ moeten gaan nadenken hoe zorg voor ouderen in de toekomst wordt vormgegeven. Het grote verhaal. Wat is er mis gegaan met de financiering van de zorg in Nederland. Hebben we niet een te grote broek aan? Moeten we niet ‘back to basics‘ zei hij.
• Tenslotte: ik maak me niet in eerste instantie boos dat Moerdregt als gebouw sluit. Soms is een gebouw op, niet meer van deze tijd of gewoon aan een ‘upgrade’ toe. Wat volgens mij het meest belangrijk is, is dat Moordrechtse ouderen kunnen wonen waar zij willen. In Moordrecht. Er zijn vast ook ouderen (met hun kinderen) die het niet uitmaakt in welke plaats zij wonen. Maar maak het mogelijk dat ouderen kunnen wonen waar zij willen. Misschien is dat moeilijk, maar waarom zou een gemeenschap dat niet kunnen? Als er een goed plan is, zal Zorgpartners daar echt wel voor open staan. Mag ik hopen.
Stiekem hoopte ik dat het dorp op zou staan en als een soort mega-klusteam zelf de handen uit de mouwen zou steken en het zorgcentrum tegen vergoeding van materiaalkosten zou renoveren. ‘Open het Dorp’ anno 2013 op de schaal van Moordrecht. Maar misschien was dat iets te idealistisch gedacht. Ik dacht wel: bouwbedrijven hunkeren naar opdrachten, dus waarom zou het niet kunnen?
Zo. Dat waren wat hersenspinsels mijnerzijds over Moerdregt. Als het wordt gesloopt, zou dat pijnlijk zijn. Maar gebouwen zijn er niet voor eeuwig. Wat veel pijnlijker is, is ouderen verhuizen. Er had gewoon veel eerder een alternatief bedacht moeten zijn. Dat is het. Punt uit. Als je ouderen uitzicht biedt op iets dat ze wél willen, is er geen probleem.
