Bij Het Kanaal volgen we de lokale politiek en de verkiezingen die daar regelmatig bij horen altijd nauwgezet. In de aanloop naar de fusie waren de verkiezingen natuurlijk razend interessant. Of niet. Dat ligt aan je interesse. Hieronder het interview dat ik in november 2009 had met lijsttrekker Jan Spelt, die namens Beter Moordrecht meedeed. Hij legt ook uit waarom hij afhaakte bij de fusieclub van lokale partijen, GBZ.
Jan Spelt, lijsttrekker voor Beter Moordrecht voor de verkiezingen voor de gemeente Zuidplas.
‘Als we nul zetels halen, heffen we de partij op’
Waarom Beter Moordrecht toch geen Beter Zuidplas is geworden…
MOORDRECHT – Beter Moordrecht. Voor veel niet-Moordrechtenaren is die partij tot nu toe de grote onbekende speler in de verkiezingsstrijd voor gemeenteraadszetels in de nieuwe gemeente Zuidplas. De lokale partij heeft besloten ook na de fusie (waar BM überhaupt tegen was) door te gaan in de politiek. Als de verkiezingsuitslag een zetel oplevert, uiteraard. Maar wat wil de partij nu eigenlijk? Alleen opkomen voor het Moordrechtse belang? Alleen pro-Moordrecht stemmen? Alleen voor Moordrechtse onderwerpen pleiten? En als dat niet zo is: hoe valt dat dan te rijmen met de naam Beter Moordrecht?
“Als bestuurder ga je voor de belangen van de gemeente Zuidplas,” zegt lijsttrekker Jan Spelt (67). “Daar leg je ook je eed voor af. Maar Beter Moordrecht richt zich specifiek op Moordrecht. Ik zal vechten voor de Moordrechtse belangen. Ik verwacht ook niet veel stemmen uit de andere kernen. Ik heb ook niet die ambitie. Als heel Zuidplas op BM zou stemmen, zou ik dat niet eens kunnen bemannen…”
Voor wie het niet weet: Beter Moordrecht is op dit moment de op één na grootste partij in Moordrecht. Bij de verkiezingen in 2006 kreeg de partij, onder leiding van Jan de Koning, 870 stemmen. Op negen (!) stemmen na werd BM daarmee tweede partij achter de PvdA. Uiteindelijk leverde het drie zetels op en na de coalitieonderhandelingen belandde BM in de oppositie.
Als de BM-stemmers van vier jaar geleden nu weer op BM stemmen, levert dat naar alle waarschijnlijkheid één zetel op in de raad van Zuidplas, maar dat is afhankelijk van het opkomstpercentage. “Ik verwacht niet dat de opkomst boven de vijftig procent komt,” voorspelt Jan Spelt, die zich baseert op percentages in andere gemeenten in Nederland die in een fusieproces zaten. Een fusie overigens, waar BM tegen was. “Zelfstandigheid had realistisch geweest. Financieel staan we er goed voor. We hebben overal potjes. Bovendien konden we niet voor zelfstandigheid kiezen. Alleen voor Gouda of voor Nieuwerkerk en Zevenhuizen-Moerkapelle. Ik denk dat als de mensen hadden gehoord dat alle loketten naar Nieuwerkerk zouden gaan, dat ze dan niet hadden willen fuseren.”
Zonder andere ‘lokalo’s’
Beter Moordrecht is, net als GBN in Nieuwerkerk en Gemeentebelangen Zevenhuizen-Moerkapelle, op dit moment een lokale partij. De grote vraag was natuurlijk hoe lokale partijen zouden handelen bij een gemeentelijke fusie. De partijen hebben tenslotte geen landelijke of regionale moederpartij. De oplossing die vorig jaar was bedacht, is dat de lokale partijen op een bepaalde manier samen zouden gaan werken. Maar hoe? Want is het sowieso geen tegenstrijdigheid dat een lokale partij zich inzet voor een ander dorp?
Op het laatste moment haakte Beter Moordrecht af. GBN en Gemeentebelangen Zevenhuizen-Moerkapelle gingen samen verder, Beter Moordrecht ging zelfstandig door. Spelt: “We hadden bedacht dat een ieder zich op zijn eigen kern zou richten. Dat hadden we afgesproken. Maar toen ik op een gegeven moment terug kwam van een vakantie in Frankrijk en de stukken las, bleek dat we één partij werden. Aan het begin van het proces was Zevenhuizen-Moerkapelle terughoudend, maar later namen ze het voortouw. Toen ik de nieuwe concept-statuten las, heb ik besloten daar niet mee door te gaan. Waarom? Omdat er altijd lokale belangen zijn die je beter lokaal kunt verwoorden. Je kunt beter vanuit de plaatselijke optiek werken, bepaalde items zijn toch kenmerkend voor een specifieke kern.” Als het aan Spelt ligt, vormt hij na de verkiezingen wel één fractie met de andere twee lokale partijen, net zoals ChristenUnie en SGP apart de verkiezingen in gaan, maar daarna samen een fractie gaan vormen. En als Gemeentebelangen Zuidplas dat niet wil? Dan gaat Beter Moordrecht alleen door. “Het maximum zetels dat we kunnen halen, is één à twee. Als we nul zetels halen, dan heffen we de partij op.”
Beter Moordrecht is honderd procent Moordrechts. Spelt heeft een kandidatenlijst opgesteld, met daarop zes namen. Moordrechtse namen. En hoewel het verkiezingsprogramma van Beter Moordrecht rept over de gehele nieuwe gemeente Zuidplas, heeft Spelt geen moeite gedaan om mensen uit Zevenhuizen, Moerkapelle of Nieuwerkerk op de lijst te krijgen. Waarom niet? “Omdat wij gaan voor dorpsraden. Maar dat heeft de politiek in wezen al weggegeven, het voorstel is in de Klankbordgroep niet gehonoreerd. Alle partijen, behalve mijn persoon, waren ertegen.”
Spelt vindt dat juist dorpsraden moeten worden opgericht, maar daarin moet de politiek niet vertegenwoordigd zijn. “Vergelijk het met de WMO-adviesraad. Bij bijeenkomsten van een dorpsraad kunnen we natuurlijk wel op de publieke tribune plaatsnemen.” Bij het behandelen van onderwerpen die spelen voor een specifieke kern, pleit Spelt ervoor een inloopmiddag te houden waar gediscussieerd kan worden, daar de mening van de burgers te peilen en vervolgens besluitvorming te laten plaatsvinden na een debat in de raad. “Ze durven hier gewoon niet duaal te gaan. Ik vind dat onbegrijpelijk, want dan heb je zo’n commissiestelsel niet nodig.”
Programa niet puur Moordrechts
Jan Spelt zet zich voor deze verkiezingen niet puur en keihard in voor alleen de Moordrechtse belangen. Het verkiezingsprogramma is vrij algemeen en vlak en staat absoluut niet vol met pro-Moordrechtse standpunten. Spelt zet zich vooral in voor een betere invloed van burgers op de politiek. “Heel belangrijk is dat de burger centraal staat. Ieder individu is uniek en dient met respect te worden behandeld. Dat hebben wij altijd al aangekaart. Recent is in Moordrecht nog duidelijk geworden wat er gebeurt als je dat niet doet, met het parkeerprobleem in de Kuyperstraat. Als je mensen betrekt bij besluitvorming en ze goed coacht, dan kun je iets realiseren dat draagvlak heeft. En als je met mensen praat, hebben ze heus wel begrip voor zaken die niet mogelijk zijn. Als je overlegt met inwoners, krijg je meer voor elkaar. Wat er mis gaat als je dat niet doet, zie je in Vijf Akkers Noord, omdat daar geen overeenstemming is met één bewoner.”
De drive om op te komen voor individuen, die heeft Spelt nog steeds, ook al zit hij ongeveer 35 jaar in de lokale politiek. “Als werkelijk elke partij het individu benadert, dan hebben wij ons doel bereikt. Maar we hebben nog steeds bestaansrecht,” zegt de BM-lijsttrekker. “Ik ga door omdat er nog zoveel burgers in de knel zitten. Als iemand een probleem heeft, moeten ze gehoord worden.”
Was Beter Zuidplas geen betere naam geweest? “Dat zou wel het mooist geweest zijn, maar die naam spreekt de mensen die altijd Beter Moordrecht hebben gestemd niet aan. Beter Moordrecht komt in eerste instantie op voor Moordrechtse belangen, maar heeft open ogen voor problemen in de andere kernen. In ons verkiezingsprogramma staat bijvoorbeeld dat de trottoirs in Moerkapelle te smal zijn.”
Maar wat als er keuzen gemaakt moeten worden? Stel dat het financieel niet mogelijk is drie zwembaden open te houden, stemt BM dan koste wat kost voor het Moordrechtse zwembad? Zo zwart-wit ligt het niet, legt Spelt uit. Kern van de zaak is dat Spelt een goede financiële onderbouwing, met argumenten wil zien. Er komt ook meer bij kijken: het Moordrechtse zwembad heeft bijvoorbeeld zout water. “Er komen mensen van ver buiten Zuidplas, juist om die reden. Dat moet je meenemen in je afweging. Of neem het dorpshuis in Moordrecht (dat in het huidige Raadhuis moet komen, red.). In andere gemeenten hoor je wel al wat gebrom daarover. Wij hebben in Moordrecht tegen het dorpshuis gestemd, omdat de financiën ervan op de achterkant van een sigarendoosje zijn gemaakt en dat spreekt ons niet aan.”
Volgens Spelt is een alternatief voor het dorpshuis om het Raadhuis af te stoten en het geld te investeren in een goed gemeenschapshuis. Spelt denkt daarbij aan één van de drie vrijkomende schoollocaties, te weten de plek van de School met de Bijbel aan de Middelweg. De bibliotheek kan volgens Spelt beter ondergebracht worden in de nieuwe Brede School. “Een bibliotheek centraal in Nieuwerkerk, daar ben ik mordicus tegen.” Het zijn twee concrete punten die Beter Moordrecht niet in het verkiezingsprogramma noemt. Een gemiste kans? “Je kan wel veel dingen roepen in een verkiezingsprogramma, maar ik zie liever eerst een uitgewerkt voorstel met randvoorwaarden en financiële gegevens. Als kiezers concrete wensen in ons verkiezingsprogramma missen, heb ik misschien wel misgekleund. Standpunten moeten volgens mij ook worden bediscussieerd als het aan de orde is. De tijd zal het leren.”
KADER:
Zes kandidaten, allen uit Moordrecht
De partij Beter Moordrecht heeft een kandidatenlijst van slechts zes personen, allen afkomstig uit Moordrecht. De eerste vijf kandidaten stonden vier en acht jaar geleden ook al op de lijst. Nieuw in Jan Schomaker, beheerder van recreatieparken De Poldertuin en ’t Vissertje in Moordrecht.
1. Jan Spelt
2. Huib van Dam
3. Ronald Mandersloot
4. Stefan van Dam
5. Jan Spelt jr.
6. Jan Schomaker
