Terwijl andere Omroep Zuidplasmedewerkers peentjes zweten om het Verkiezingsdebat van twee uur samen te vatten in 45 minuten beeldmateriaal, wil ik mij na mijn blog van gisteren met een kijkje achter de schermen, vandaag richten op een kijkje vóór de schermen. Dat leek me wel aardig, 7 nachtjes voor het Uur V: Verkiezingsdag.
Aan het Verkiezingsdebat deden acht deelnemende partijen mee, afgelopen maandag 10 maart. Hoe deden de debaters het? Zeven lijsttrekkers en één ‘nummer 2’ van de lijst probeerden hun standpunten zo duidelijk mogelijk te maken voor de luisteraar en het publiek.
Laat ik beginnen met de twee ‘mannen’ van het gezelschap… Pieter BeeldMAN en Kees HeuvelMAN. Van respectievelijk PvdA/GroenLinks en NGP.
Voor Pieter Beeldman is alles nieuw in de lokale politiek. Vanuit het niets werd hij tot lijsttrekker van het lokaal gefuseerde PvdA/GroenLinks gebombardeerd. Je moet het maar durven, je moet het maar kunnen en je moet het maar willen. Het nieuw zijn is direct een voordeel en een nadeel. Het nadeel is: het is lastig te reageren op vragen over de afgelopen raadsperiode (en de jaren daarvoor). Maar… dat is ook direct het voordeel. Want bij elke moeilijke vraag kun je zeggen: geen idee, was voor mijn tijd… Je kan in dat geval als journalist ook zeggen: bereid je dan wat beter voor! Ken de geschiedenis! Maar dat laat hij liever aan de ervaren mensen over. Wat Beeldman tijdens het debat goed deed, was naar de toekomst kijken. Beeldman was best scherp, moet ik zeggen. Durfde te prikkelen. Los van dat lijkt hij een verbinder. Afhankelijk van wat de verkiezingsuitslag brengen zal, ben ik wel benieuwd hoe hij omgaat met venijnig en plagerig tweetende VVD’ers.
De tweede ‘man’ is Kees Heuvelman. Komt uit de gelederen van Gemeente Belangen Nieuwerkerk en in deze campagne ingelijfd door NGP. Heuvelman is geen lijsttrekker. Dat is Frank van Mourik. Maar Heuvelman is het gezicht van NGP. Stel dat ze één zetel krijgen, komt Heuvelman in eerste instantie niet in de raad. Heuvelman is één brok woede. Alles maakt hem woedend. Dit stukje waarschijnlijk ook. Heuvelman wordt door de zittende politiek als een vreemde eend in de bijt beschouwd. Als een moeilijke man, die volgens de ene lijsttrekker ‘roeptoetert’ en waarmee een andere lijsttrekker niet eens meer mee in discussie wil gaan. Heuvelman is een ongeleid projectiel die in het debat van de hak op de tak sprong, waardoor het voor de organisatie wel lastig was hem bij het onderwerp te houden. Doordat andere lijsttrekkers hem niet serieus nemen, wordt Heuvelman nog woedender. Ik waardeer iedereen die zich in wil zetten voor de maatschappij en de samenleving. Dat doet Heuvelman ook. Hij is gewoon verkiesbaar op een lijst. Maar ik betwijfel of de manier van politiek bedrijven zoals hij het doet iets gaat opleveren.
Na de twee ‘mannen’ is het tijd voor de twee ‘Jannen’. Jan Verbeek (CDA) en Jan Hordijk (VVD). Tja, die hoef je niets over debatteren te vertellen. Beide Jannen hebben zoveel ervaring, dat we ze ook bewust bij elkaar aan de debattafel hadden gezet. Met als onderwerp Financiën en OZB in Zuidplas. Dat had kunnen knetteren.
Jan Verbeek is een blije CDA’er. Een heel aardige vent, maar ik word altijd een beetje achterdochtig van de vrolijkheid, positiviteit en bijheid van het CDA. ‘Een optimist is een slecht geïnformeerde pessimist,’ zei cabaretier Theo Maassen ooit. Ik ben dan altijd wel weer blij als ik Wim Janse van het CDA in Nieuwerkerk lekker kritisch over talloze fouten in een bestemmingsplan hoor praten. Niet met die overdreven blijheid en dat ‘Samen Sterk’-gedoe. Ik geloof dat ze het oprecht menen, maar het is mij te blij.
Jan Verbeek deed het tijdens het debat gewoon goed. Je ziet gewoon de ervaring. Af en toe moet je wel een beetje doorvragen om tot de essentie te komen, maar dat vind ik dan weer leuk, tijdens zo’n debat. Ik heb me nog ingehouden, omwille van de tijd. Je weet altijd wanneer Verbeek een beetje wordt geprikkeld: dan gaat hij ineens ‘u’ zeggen… Let maar op.
Minstens zoveel ervaring had de tweede Jan van de avond. Jan Hordijk. Meersterdebater. Ik vermoed dat hij wel wat meer reuring had gewild. Daar vaart hij wel bij. Hordijk is van oudsher een stemmentrekker. En wie hem aan het woord hoort, weet hoe dat komt. Makkelijke prater, humor, verstand van zaken, en retorisch sterk. Hordijk staat dit keer ook als wethouderskandidaat te boek bij de VVD. Het zou bijzonder zijn: Hordijk als wethouder financiën. Zou hij het langer volhouden dan de laatste VVD-wethouder? De coalitiebreuk en het opstappen van de aimabele Henk van der Torn blijft volgens mij nog wel een dingetje in Zuidplas. Volgens mij zit er echt nog een heel verhaal in, journalistiek gezien. Er circuleren namelijk meerdere ‘waarheden’ over De Breuk, terwijl er officieel één waarheid zou moeten zijn.
Na de ‘mannen’ en de ‘Jannen’ is het nu tijd voor… de ‘vannen’. Paul VAN Drenth (NEZ) en Rik VAN Woudenberg (D66).
Te beginnen met Rik van Woudenberg. Hij heeft zijn D66-verhaal eigenlijk goed kunnen uitleggen. Hij deed het goed. Zijn partij heeft ook oog voor detail: Van Woudenberg had een simpele D66-button op zijn revers en daardoor zie je zelfs bij iedere close-up van welke partij hij is. Scherp bedacht. Van Woudenberg kwam wel een beetje over als een schoolmeester, die alles beter wist. Hij was veel en lang aan het woord (daarover werd zelfs getwitterd) en toen ik hem vroeg korter en bondiger te zijn – iedereen moest aan de beurt komen – kon hij het niet laten daar nog tot tweemaal toe een opmerking te maken. Zijn tafelgenoot Pieter Beeldman was wel echt kort en bondig en voor de luisteraar en kijker is dat echt een groot verschil. Ik geef toe: kort en bondig zijn is niet makkelijk. Tel de woorden uit mijn blogs maar na… *kuch*
De tweede ‘van’ is Paul van Drenth. Die deed het ook echt niet slecht. Hij moest in debat met Kees Heuvelman en dat valt niet mee. Van Drenth liet Heuvelman steeds uitrazen en deed daarna keurig zijn eigen verhaal. Ik denk dat dat goed is. Paul van Drenth komt ook uit de boezem van Gemeente Belangen Nieuwerkerk en daarna Gemeente Belangen Zuidplas. Toen GBZ ermee wilde stoppen, wilde Van Drenth juist doorgaan. Dus richtte hij een nieuwe partij op. Nieuw Elan Zuidplas. Met zes man op de lijst (okee, vijf man en één vrouw: Andrea Bloem) wil hij één of twee zetels behalen. Maar hij is realistisch en eerlijk: als het niet lukt, heeft hij het in ieder geval geprobeerd. Van Drenth is een aardige vent. Zijn tweets zijn soms van de orde ‘vergezocht associatief’, maar als je het ziet… Van Drenth wordt door zijn raadscollega’s wel gewaardeerd. Maar dat komt misschien ook omdat ze hem niet altijd verstaan… Van Drenth spreekt nogal binnensmonds… Vroeger had hij zelfs nog een snor en daar bleven nog eens extra woorden in hangen. Sinds hij de snor heeft afgeschoren, is hij al iets beter verstaanbaar..
En dan de laatste twee. Na de ‘mannen‘, de ‘Jannen‘ en de ‘vannen‘ is het tijd voor de twee D‘s. Dré en Dico. Ofwel: André Muller van de SP en Dico Bac van ChristenUnie/SGP.
André Muller is een mooie vent. Een soort wervelwind. Ik vind het prachtig dat hij in het debat gewoon op komt dagen in een felrode capuchontrui van de SP. Waar anderen een overhemd, een jasje en volgens mij twee heren zelfs een dasje droegen, had Dré gewoon z’n tomatentrui aan. Heerlijk! En hij deed zijn verhaal goed. Echt SP, recht uit het hart. Dré heeft de afgelopen vier jaar in zijn eentje in de raad gezeten. Dat is niet makkelijk. Maar de SP heeft wel een grote achterban die ook echt handen uit de mouwen steekt. Dat hebben andere partijen ook, maar de SP van Dré is de enige eenpersoonsfractie. Maakt toch verschil. Inhoudelijk sloot de SP soms aan bij de andere partijen, soms niet. De SP wil het simpel houden: vechten voor een zorgcentrum, ook al lijkt dat vooraf een verloren zaak. Vechten voor een simpele buurtbus. Dicht bij de mensen.
En als laatste D: Dico Bac. ChristenUnie/SGP. Ook een nieuwkomer, net als de bakfietsrijder van PvdA/GroenLinks. Ik moet zeggen dat Dico Bac tijdens de campagne best is gegroeid. Steeds minder onzeker. Hij heeft ook een actieve campagneman achter zich, die zich schijnbaar 24 uur per dag inzet voor de CU/SGP. De CU/SGP heeft echt een bijna professioneel campagnegebeuren opgezet, deze keer. Strak, netjes, verzorgd, doordacht. Ik betwijfel of het nonstop twitteren naar iets meer dan honderd volgers die toch wel al weten wat ze gaan stemmen zin heeft, maar de partij heeft een goede vorm geworden. Ik zeg dit even allemaal los van de inhoud. Maar campagnetechnisch is de CU/SGP als eerste dit seizoen los gegaan. Ik vond dat Dico Bac zich in een eerder radiodebatje bij Omroep Zuidplas met Jan Verbeek te makkelijk weg liet zetten. Bac was tenminste zo eerlijk om toe te geven dat zijn partij de afgelopen vier jaar ook echt wel dingen niet goed heeft gedaan. Dan scoor je bij mij punten. Politiek gezien misschien niet gebruikelijk (Jan Verbeek hield bij alles voet bij stuk: alle beslissingen steunt hij nog altijd, zelfs met de kennis van nu…), maar Bac durfde tenminste toe te geven de wijsheid niet in pacht te hebben.
Tot zover even snel alle lijsttrekkers langs de debat-meetlat gelegd. Zoals duidelijk moge zijn, was ik over de bijdragen erg te spreken. Mede door de zeven lijsttrekkers en de ‘vreemde eend in de bijt’ werd het een mooie avond.
Het filmpje van de avond is hier te zien. Het is een samenvatting van 40 minuten, van een avond die twee uur duurde. Wees niet bang: ik heb mijn eigen optreden ook langs de meetlat gelegd en heb een lijst van 50 punten die ik een volgende keer beter zou willen doen. Ik ben de eerste die dat toegeeft. Maar het was voor mij en mijn gewaardeerde OZ-collega’s ook een beetje een sprong in het diepe, zo voor de eerste keer.
