Met nog 3 nachtjes te gaan tot de gemeenteraadsverkiezingen wordt het nu langzaam aan tijd voor een echte voorspelling. Een blik in de glazen bol. Een consult bij Nostradamus Putterus. Want als je anderhalve maand lang bijna elke dag je bijdehandte mening geeft over het reilen en zeilen in de politiek van met name Zuidplas, dan moet je uiteindelijk wel met je billen bloot.
Mijn eerste voorspelling is dat de nieuwe gemeenteraad van Zuidplas zal bestaan uit 27 zetels…
Maar hoe worden ze verdeeld? Mijn hoofdvoorspelling is dat er niet extreem veel gaat veranderen. Bij mijn voorspelling baseer ik mij op vier dingen:
1. hoe is de stemming in Zuidplas?
2. hoe hebben de partijen het de afgelopen vier jaar lokaal gedaan?
3. hoe zijn de peilingen landelijk? (kijk hier (PDF-alert), hier of hier)
4. wat zegt mijn fingerspitzengefühl?
Wie wordt de winnaar? Ik denk dat het een nek-aan-nekrace wordt tussen VVD en ChristenUnie/SGP. De VVD is in Nieuwerkerk altijd groot geweest, was vier jaar geleden de grootste en hun simplistische ‘lage lasten’-campagne doet het – als potloodpuntje bij stempapierpaaltje komt – altijd goed. Nu doet de VVD het landelijk op dit moment niet goed. Maar… de PVV doet het landelijk wel goed en als de kiezer de PVV lokaal niet op het stempapier tegenkomt (“Huh? Doet de PVV niet mee?”) dan kiezen ze de op één na meest rechtse partij. De VVD had 6 zetels, dat werden er door een toverformule ineens 8, de afgelopen periode. Nu weer 8? Dat denk ik toch niet…
Ook rechts, maar anders, is ChristenUnie/SGP. Het SGP-smaldeel is in de noordelijke regionen van Zuidplas erg sterk. Trouwe stemmers, vullen blind het vakje van hun partij. In de campagne heeft CU/SGP veel werk verzet en geld laten rollen. Ze waren zeker zichtbaar. Met een helder verhaal. Misschien levert dat nieuwe stemmers op. Bij de vorige verkiezingen hadden CU en SGP beide 3 zetels. Evenveel als de 6 van de VVD destijds. Iets in mij zegt dat er een zetel bij komt.
Het CDA zal gewoon stabiel blijven. Middenpartij. Landelijk staat de partij in de plus. Landelijk zit de partij in de oppositie. Lokaal is het een coalitiepartij. Het is de vraag wat het hoofd van Jan Verbeek op de verkiezingsposters nu voor elkaar gaat krijgen. Het CDA ís Verbeek. Natuurlijk is het CDA meer dan Verbeek. Veel meer. Maar voor John wearing the Hat, ofwel Jan met de Pet is het CDA Verbeek. Als wethouder heeft Verbeek impopulaire maatregelingen – lees: bezuinigingen – moeten treffen. Zal het op hem afstralen? Ik vermoed dat CDA niet krimpt en niet groeit. Het CDA heeft nu 5 zetels.
PvdA/GroenLinks krijgt het heel moeilijk. De partij zit landelijk in de mangel. De partij is vaak de kop van jut. Ook lokaal. PvdA-wethouder Arjen Hazelebach heeft zich de afgelopen vier jaar mogen bemoeien met afvalbeleid, strooibeleid, bestrating en het op orde houden van de parken in Zuidplas. En tja: daar heeft hij geen punten mee gescoord. Natuurlijk kon het vaak niet anders door bezuinigingen, maar het beeld blijft. En Beeldman komt… (Dat woordgrapje moest ik even maken) Ik moet nog vaak denken aan de blijheid waarmee de PvdA in 2009 de portefeuille ‘beheer’ toegeschoven kreeg. Wat waren ze blij met een ‘zichtbare‘ portefeuille! Of ze daar in de loop van de vier jaar blij mee bleven, betwijfel ik.
Volgens mij heeft Moordrecht het lot van de PvdA in handen. Zoals Nieuwerkerk VVD is en Zevenhuizen-Moerkapelle CU/SGP is. De PvdA is de enige partij met de meeste kandidaten uit Moordrecht. Van oudsher was Moordrecht een rood dorp. En: in het verleden was er een fors aantal GroenLinks-stemmers, bleek bij landelijke verkiezingen. Maar die partij deed lokaal nooit mee.
Maar ja: strooibeleid, parkbeheer en afval… PvdA heeft nu 3 zetels in Zuidplas. Meer wordt het in ieder geval niet. Want…
Want: de SP gaat groeien in Zuidplas. De Socialistische Partij heeft nu 1 zetel. Als de partij groeit, is dat voor 99 procent te danken aan het harde werk van André Muller. Ga er maar aan staan, als eenmansfractie. Nu heeft de partij het getroffen met een kerel die duizend dingen tegelijk kan doen, zo lijkt het. Dag en nacht bezig voor de partij. Ik snap werkelijk niet hoe hij dat voor elkaar krijgt. Een wervelwind, noemde ik hem eerder.
De SP heeft een paar dingen mee. Landelijk gaat het goed. En links-georiënteerde mensen haken af bij de PvdA. Daar kan een samenwerking met GroenLinks niet veel aan doen. Wat de SP tegen heeft, is een bepaalde air van kort-door-de-bocht-zijn. ‘Het college prutst!’, ‘Het zorgcentrum moet open blijven!’, ‘Het afvalbeleid is een bende!’. Dat zijn schreeuwende SP-persberichten. Vaak voor nuancering vatbaar. Maar als je dat vier jaar herhaalt, blijft er wel iets van hangen bij de kiezer. Maar uiteindelijk zien veel mensen de SP toch als een tegen-stemmende protestpartij. Muller krijgt loon naar werken.
De partij die met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid ook gaat groeien in Zuidplas, is D66. De D66’ers in Zuidplas geven de laatste dagen bijna licht van trots. Ze zien dat het landelijk goed gaat en ze hebben echt het idee dat zij van 2 naar 4 zetels gaan verdubbelen. En dat zou zomaar kunnen. Linkse mensen die teleurgesteld zijn in hun vertrouwde linkse partijen, zouden zomaar eens D66 kunnen proberen. Liberale VVD’ers die teleurgesteld zijn in de koers van de partij en het iets socialer willen, zouden zomaar eens D66 kunnen proberen. Politieke incrowd in Zuidplas is het er over eens dat je raadslid Claudia Wolff ‘er goed bij kan hebben’. Scherp, nuchter, inhoudelijk, niet snel van de wijs te brengen. De partij groeit. Als ze hun best doen, zit er misschien zelfs een wethouderschapje in…
En dan lokaal. Tja. Op basis van landelijke peilingen zou er een groep inwoners moeten zijn die hoe dan ook lokaal willen stemmen. Gemeente Belangen Zuidplas doet niet mee. Beter Moordrecht doet niet mee. De ‘nieuwe’ partij Nieuw Elan Zuidplas (NEZ) doet wel mee. ‘Nieuw’ tussen aanhalingstekens, want het is Paul van Drenth van GBZ. Toch is het geen GBZ en zijn er verder geen bekende GBZ gezichten.
Ook Nieuwe Gemeente Politiek (NGP) doet mee. Ik vermoed dat die partij geen zetels krijgt. Drie redenen: de partij is gewoon te onbekend. De naam spreekt niet aan. En wie de mensen wel kent, zal wel twee keer nadenken voordat het vakje achter hun naam rood wordt gekleurd. Tenzij je er genoegen in schept een beetje chaos in de gemeenteraadsvergaderingen te creëren.
Als er een lokale partij is die een zetel zou kunnen krijgen, is het Nieuw Elan Zuidplas. Maar het wordt kiele-kiele. De partij is nog niet erg bekend bij het grote publiek. Het zal afhangen van mensen die pas in het stemhokje naar de partijen kijken, een lokale partij zoeken en dan slechts bij één partij ‘Zuidplas’ in de naam treffen. “Dan die maar,” denken die mensen. Zo gaat het. Om die reden durf ik ook echt te stellen dat Beter Moordrecht één zetel hád kunnen winnen, dit keer. In 2009 lukte het net niet. Maar vier jaar fusie-calimero-retoriek zou iets hebben kunnen opleveren.
Dus…
Tromgeroffel!
Ratatatata! Ratatata!
Komt ‘ie!
VVD: 7
CU/SGP: 7
CDA: 5
D66: 3
SP: 2
PvdA/GroenLinks: 2
Nieuw Elan Zuidplas: 1
NGP: 0
Wie goed kijkt, ziet in vergelijking met nu een tendens dat partijen dichter naar elkaar toe kruipen. Steeds minder grote verschillen. De grote partijen iets kleiner, de kleine partijen iets groter.
Dergelijke uitslagen geven tal van mogelijkheden voor coalitievorming. Om een voorbeeld te noemen: in 2006 eindigden in Moordrecht vier partijen (PvdA, BM, CDA en VVD) op 3 zetels en was er één (SGP) met 1 zetel. Dan zijn feitelijk vier partijen letterlijk even groot. In 2009 eindigden VVD en CU/SGP in Zuidplas beide met 6 zetels. Letterlijk even groot.
Op zo’n moment telt elke stem, want de partij met de meeste stemmen (dus niet aantal zetels) heeft de eerste regie in de coalitieonderhandelingen.
En daar gaat het uiteindelijk om. Dan wordt de koek verdeeld. Daar worden de juiste mensen op de juiste plekken gezet. En lokaal gezien gaat het er echt om personen. Dat vind ik echt. Partijprogramma’s, coalitieprogramma’s, het is volgens mij van ondergeschikt belang. Tenzij je een echt sterke raad hebt, die zijn rol als hoogste orgaan van de gemeente waar kan maken. Die eigen wethouders weet bij te sturen. Maar in de praktijk sturen de wethouders eerder hun fracties dan andersom.
Tot zover mijn voorspelling. Ik zal het meteen verklappen: ik weet ook al hoe de coalitie er uit gaat zien en welke partijen welke wethouders op welke posten krijgen. Dat weet ik bijna nog zekerder dan deze zeteluitslag. Maar ik verklap het nog niet. En wel om twee redenen (zo praat een politicus, want dan weet hij bij het begin van zijn verhaal dat hij het af mag maken).
Reden 1: als ik de coalitie ook geef, wordt deze blog te lang (dat is hij al…)
Reden 2: het is een lekkere cliffhanger voor morgen! Tot dan, lieve kijkbuiskindertjes!
