Lang heb ik getwijfeld of ik mij voor moest bereiden op de Pabo taaltoets. Kom op, dacht ik, ik ben schrijvend journalist. Wat kan er mis gaan? En had ik laatst een dictee in mijn woonplaats niet relatief behoorlijk goed gemaakt?
Om het zekere voor het onzekere te nemen, heb ik vandaag toch maar het boek ‘De Pabo taaltoets haal je zo’ aangeschaft via het altijd handige Marktplaats.nl. Het boek begint met een instaptoets. Doel: op welk niveau sta je. Ik heb hem gemaakt… en geleerd dat ik nog wel wat moet leren.
Wat ik vooral moet leren, is enige theorie. Het spellen gaat goed, dat is twee-vingers-in-de-neus-werk. Bepalen of iets goed is geformuleerd is ook aan mij besteed, evenals interpunctie. Maar wat echt moeilijk blijkt te zijn, is basisgrammatica. Dat bestaat uit taalkundig ontleden en redekundig ontleden.
Ik zal mij nader verklaren met een aantal vragen aan u, mijn lezer. Bij ontleden moet je zeggen hoe elk deel van een zin heet. Wie weet het verschil tussen een bijwoord en een voegwoord? Wat is in een zin het vragend voornaamwoord en het koppelwerkwoord? Wat is het hulpwerkwoord en wat is het zelfstandig werkwoord? Een persoonlijk voornaamwoord en een bezittelijk voornaamwoord weet ik nog wel te herkennen. En ook het voorzetsel is mij bekend. Maar nu gaan we in de tweede versnelling: wat is het naamwoordelijk deel van een zin? En wat is dan het verschil met het naamwoordelijk gezegde? Wat is het werkwoordelijk gezegde en wat is het voorzetselvoorwerp? Mijn gezicht kwam in de vragende stand bij het moeten bepalen of iets een bijvoeglijke bepaling of een bijwoordelijke bepaling is…
Zuchtend vulde ik de laatste van 150 opgaven in. Al voordat ik de antwoorden opzocht, besloot ik toch echt nog iets aan het ontleden te gaan doen. Over drie weken is de toets, dus dat moet lukken. Een geruststelling is dat ik ooit, op het snijvlak van de eightties en de nineties op het VWO ook al aan taalontleding had gedaan. Maar eerlijk gezegd was dat na bijna twintig jaar wel iets weggezakt in mijn geheugen.
ps: ik heb deze blog niet op spelling en dergelijk gecheckt. Bij voorbaat excuses als er stomme fouten in staan…