UPDATE! Tegen de uitspraak was hoger beroep ingesteld. De uitkomst van het hoger beroep (mei 2020) staat in de aanvulling onder deze blog.
In 2016 gaat een kersvers echtpaar op huwelijksreis naar de Dominicaanse Republiek. Wat een prachtige vakantie moet worden, loopt dramatisch af na het eten van een giftige vis.
’s Nachts voelen de echtelieden zich niet goed. De volgende ochtend gaan zij naar het ziekenhuis. Alle hulp is dan al te laat. Eerst overlijdt de vrouw. Een half uur daarna overlijdt de man.
Erfenis
En dan moeten de erfenissen worden afgewikkeld. De families komen er met elkaar niet uit wie wat erft. Ze belanden in een juridische procedure. De vraag is: aan wie komt de erfenis van de vrouw toe, nu zij eerder is overleden dan de man? Wie zijn de erfgenamen van de vrouw? Is dit alleen de man of erven de ouders en de broers van de vrouw?
Volgens het erfrecht
De man en de vrouw hadden geen testament. Dan moeten we voor het afwikkelen van de erfenis kijken wat er in de wet staat. In de wet staat dat als de volgorde van overlijden van meerdere personen niet kan worden vastgesteld, er vanuit wordt gegaan dat zij tegelijk zijn overleden. Dan erven zij niets van elkaar.
Niet gelijktijdig overleden
De familie van de vrouw stelt dat de man en de vrouw tegelijkertijd zijn overleden. In dat geval zouden de ouders en de broers van de vrouw erven. De rechtbank oordeelde echter dat uit de beschikbare informatie kon worden afgeleid dat de vrouw eerder was overleden dan de man.
Er was dus geen sprake van gelijktijdig overlijden. De man was namelijk nog (een half uur) in leven op het moment dat de vrouw overleed. Op grond van de wet zou de man dan, als enig erfgenaam, alles van de vrouw erven. De familie van de vrouw zou in dat geval niets krijgen en na het overlijden van de man zou zijn vermogen, inclusief dat wat hij van de vrouw had geërfd, naar zijn familie gaan.
Rechter: Uitzonderlijke situatie
De rechter ging mee in het betoog van de familie van de vrouw en oordeelde dat het niet redelijk zou zijn dat de familie van de vrouw niets zou krijgen.
Volgens de rechter is er sprake van een zeer uitzonderlijke situatie, waarbij het op basis van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn als de familie van de vrouw niets zou krijgen. In dit geval ging de rechter daarom ook uit van de regels voor het gelijktijdig overlijden.
Maar ook dat heeft veel gevolgen. Namelijk dat de ouders en de broer van de vrouw alles van de vrouw erven in plaats van de man. Een zeer uitzonderlijke uitspraak, met name omdat de wet eigenlijk anders bepaalt. De vraag is of de rechter vaker zal aansluiten bij wat redelijk is op het gebied van het erfrecht in plaats van strikt de letter van de wet te volgen.
Onduidelijkheid en discussie
Het had een gelukkig huwelijk na een prachtige huwelijksreis had moeten worden, maar werd een dramatisch einde aan zowel het huwelijk als de familiebanden. Zoals u ziet, is het niet altijd duidelijk wie de erfgenamen zijn en kan er discussie ontstaan over het afwikkelen van de nalatenschap.
Mijn advies aan u? Denk over dit soort problematieken na en onderneem actie. De kans op gezamenlijk overlijden van echtelieden is, hoe hard dat ook klinkt, aanzienlijk: Samen in de auto, samen in een vliegtuig, samen vis eten… tot de dood ons scheidt.
UITSPRAAK
De familie van de vrouw blijft toch met lege handen achter…
Een jaar geleden schreef ik bovenstaande blog over een uitspraak van de rechtbank over een echtpaar dat tijdens hun huwelijksreis op de Dominicaanse Republiek – na het eten van giftige vis – vlak na elkaar overleed.
De rechtbank deed destijds een uitzonderlijke uitspraak, waarbij – ondanks het eerder overlijden van de vrouw – de familieleden van de vrouw als erfgenamen werden aangemerkt en niet haar man die een halfuur later overleed. De rechtbank oordeelde dat het niet redelijk zou zijn dat de familie van de vrouw niets zou krijgen.
Wel of niet uitzonderlijk
De familie van de man stelde hoger beroep in tegen de uitspraak. Het gerechtshof komt op 12 mei 2020 dus tot een ander oordeel dan de rechtbank en haalt de uitspraak van de rechtbank onderuit. Het gerechtshof overweegt dat er alleen onder uitzonderlijke omstandigheden afgeweken kan worden van het erfrecht zoals dit in het wetboek staat beschreven.
In dit geval vindt het gerechtshof dat het geen uitzonderlijke situatie betreft. Daarnaast heeft de wetgever vergelijkbare situaties in acht genomen bij het opstellen van de wet. (Lees de volledige uitspraak hier)
Rechtszekerheid is belangrijk
Het gerechtshof stelt dat rechtszekerheid een belangrijke rol speelt bij deze uitspraak, omdat het voor iedereen duidelijk moet zijn op wie de goederen van de nalatenschap zijn overgegaan. Het gerechtshof oordeelt daarom dat het niet onaanvaardbaar is dat het vermogen van de vrouw terechtkomt bij de erfgenamen van de man. Het vermogen van de vrouw komt dan ook geheel terecht bij de familie van de man. De familie van de vrouw blijft alsnog met lege handen achter…
Had dit voorkomen kunnen worden?
Ja. Dit had voorkomen kunnen worden als de vrouw een testament had laten opstellen waarin zij had laten opnemen dat haar nalatenschap naar haar familie zou gaan als haar echtgenoot binnen 30 dagen na haar zou overlijden. In theorie is dat een eenvoudige oplossing. De praktijk leert echter dat veel mensen in de verliefde roes van een bruiloft en huwelijksreis niet als eerste denken aan een testament. ‘Dat overkomt ons niet’ en ‘Dat komt later wel’ zijn daarbij de voornaamste argumenten… Begrijpelijk. Toch is het verstandig om ook dit soort moeilijke onderwerpen aan de orde te brengen.
Wilt u hier meer over weten? Neem gerust contact met mij op via tel. 0172 – 49 43 45 of stuur mij een e-mail.
[contact-form-7 id=”313″ title=”Contactformulier 1″]
